Popular Posts

Thursday, April 25, 2013

मानिसै हो



मानिसै हो

                       

मानिसले कस्तो कस्तो कति लामो खाल खालको साहसिलो बलियो बलियो डोरी बाट्न सक्छ
त्यै डोरीले  समस्त विश्व बाँधी  जता चाह्यो  त्यतै त्यतै  अगाडि  पछाडि हाँक्न  सक्छ । 

त्यो मानिस होइन  कि क्या हो  सानै बाधा व्यवधान   सानै समस्याहरूदेखि  तर्सिन थाल्यो
समाधानको बाटो खोजी उन्नति उकालो चढ्नु सट्टा घाँटीमा पासो बाँधी आत्महत्या गर्ने कुरा  पो सोच्न थाल्यो ।

मानिसले त अनेकौँ युक्ति निकाली मुक्तिका लागि वीरतासाथ निरन्तर अविचल सङ्घर्ष गरिरहन्छ
थाक्तैन कहिल्यै सङ्घर्षको आँधी बेहेरी हुण्डरी ल्याई कठिनाइ मुस्किल धुलोका कणझैँ फुरुरु... फुरुरु .उडाइदिन्छ ।

मानिसै हो थाक्तैन कहिल्यै हार्न जान्दैन  विजयश्रीको माला पहिरिन निरन्तर अविरल अगाडि बढिरहन्छ
हतास निराश निरीह नभई साहस उत्साह सक्रियताले सब सांसारिक सौन्दर्य स्वाद सन्तुष्टि रसपान गरिरहन्छ ।

मानिसले कस्तो कस्तो कति लामो खाल खालको साहसिलो बलियो बलियो डोरी बाट्न सक्छ
त्यै डोरीले   समस्त विश्व बाँधी जता चाह्यो त्यतै त्यतै    अगाडि पछाडि   हाँक्न सक्छ । 



साभार 'मानव संसार' (उपन्यास)  (२०६५)

Tuesday, November 13, 2012

कति विवश... विवश जीवन !



जीवन.....कति विवश !
दुख्छ–सहन्छ
रुन्छ, चित्कार–क्रन्दन गर्छ, तर
दुखाइ थिचाइ पिसाइदेखि
फुत्केर भाग्न सक्तैन

चेपिएर चेप्टिएर थिचिइएर पिसिएर चोइटिएर
विकल व्याकुल व्यथित थकितथकित
उन्मुक्तिका लागि चित्कार गर्छ, सुस्केरा छाड्छ
तर फेरि.... उम्केर भाग्न सक्तैन, अनि
दुख्छ सहन्छ छटपटिन्छ
निर्मोही निर्दयी अपार असार संसारभित्र
कति विवश...विवश छ जीवन !

लाग्छ यस्तैजस्तै जीवन दोहो¥याएर भोग्न पाए
तर, हाय ! पुनः प्राप्त नहुने ‘एकबारको जूनी’
च्च..च्च...दुर्लभ अनमोल मायालु क्षणभङ्गुर जीवन !
कति विवश....विवश ,विवश छ जीवन !?

साभार
लक्ष्मी सडकका कविता पन्ध्रौ सङ्कलन—२०६९

Thursday, July 5, 2012

राजनीति



संबेदनशील रोबोट हामी
स्वचालित भएको भ्रम पाल्छौ
उफ्रन्छौ , नाच्छौ र अनेक स्वर कराईरहेका हुन्छौ
रिमोट कन्ट्रोलबाट सन्चालित हामी
स्वातन्त्र, सक्रिय र सिर्जनशील भएको भ्रम पाल्छौ
रिमोट कस्को हातमा छ ?
कसरी  परिचालित भैरहेका छौ ?
थाहा नभएर --राजनीति गरिरहेको भ्रम पाल्छौ |

भ्रमको खेति गर्न सक्नु
टाउका टाउकामा टेकेर भर्याङ्ग  उक्लन सक्नु
आदर्श र सिध्दान्तको मकुण्ड़ो  भिरेर
अवसरवादको भकुण्डो खेल्न सक्नु
सब्जबाग देखाएर धेरैलाई बेवकुफ बनाउन सक्नु
हिप्नोटिज्म + निर्लज्जता
हिप्नोटिज्म + निर्लज्जता + रिमोट कन्ट्रोल
फोहोरी राजनीति हो _ राजनीति |
हिमाल झैँ स्वच्छ, कञ्चन र अडिग
निष्कपट , स्वार्थरहित , तरल तर सबल
जनासमर्पित-समर्थित जहाँ छल हुँदैन
जनता, राष्ट्र र विकासको निम्ति
स्पष्ट ,सुन्दर र साँचो
प्रिय राजनीति हो _ राजनीति |


समष्टि  २०५८ चैत्र -वैशाख २०५९

Monday, February 13, 2012

HAPPY VALENTINE DAY !
प्रेम दिवसको उपलक्षमा मायालु गीत
(वेभमा मात्र प्रकाशित उपन्यास 'उडान युवा मनको' --    http://saran-rai.blogspot.com/   बाट )

गीत

माया नमार माया नमार, मायाको डोरीले चल्छ जीवन
माया माया मायालु माया पाउन, सधैं सधैं पर्खुलाँ  जुनीभरि म

माया माया पिरती जगमग उज्यालो
मायाले हुन्छ जीवन रसिलो
मान्छेको चोला यो फूलको थुङ्गा हो
डालीमा फुलेर अर्पण हुने हो

माया नमार माया नमार, मायाको स्वत्वले चल्छ जीवन
माया माया मायालु माया पाउन, दुःख कष्ट सहुलाँ  जुनीभरि म

मायालु संसार यो राम्रो पारौँ  है
सुन्दर मीठो सपना साकार पारौँ  है
मायाले हुन्छ धरती उज्यालो
बाचौँ  र बचाऔँ  माया रमाइलो ।

माया नमार माया नमार, मायाको डोरीले चल्छ जीवन
माया मायालु माया पाउन, सधैं सधैं पर्खुलाँ  जुनीभरि म |

2012 feb. 14

Wednesday, November 2, 2011




सरण राईका पुस्तकहरु १, अन्तिम स्वीकाराेक्ति  (कथा सङ्ग्रह) , २. मानव संसार (उपन्यास ) , ३. साथी (निबन्ध सङ्ग्रह) ४.अन्तिम अायाम (कथा सङ्ग्रह) ,
  पाइने स्थानहरु :- १. साझा पुस्तक पसलहरु
२. लेखक स्वयंसँग धरान नीजि घर ।एकता अटाे ग्यारेज , धनकुटे राेड माे. ९८४२०५५२६२


Friday, October 28, 2011

मुस्कुराउँन सकूँ अन्तिम क्षणमा

मृत्युपश्चात मानिसहरू मलाई महान् सम्झेर
फूल, अबीर, माला र खादा पहिराउँदै मेरो तस्वीरलाई
श्रध्दासाथ मेरो तस्वीर अगाडि झुक्नेछन्— सम्झेर
बॉचिरहेको म अहिले मुस्कुराउँछु— मलाई
मृत्यु पछाडि चढाइने श्रध्दाञ्जलिको के अर्थ हुन्छ र ? मलाई
सम्झन्छु— अहिले म बॉचिरहेको बेला मुस्कुराउँनु चाहीँ  महान् कुरो हो
कल्पिन्छु— अहिले म बॉचिरहेको बेला हृदय कञ्चन रहनु चाहीँ   महान् कुरो हो ।

महान् कुरो नै के  हो र ? महान् कुरा नै मैले के गरेँ  र ?
सोधिरहेछु आफैलाई, सम्झना गरिरहेछु आफैलाई
मथिदेखि तलसम्म,  तलदेखि माथिसम्म
जन्मदेखि मृत्युसम्म (भलै अहिले म मरिसकेको छुइनॅ )
छिनामखुदेखि धरानसम्म,  याङ्गटाङ्गदेखि कोशी माइसम्म
म कुनै पौडिने पौडिबाज होइन
म कुनै उड्ने कलाबाज होइन
तापनि एउटा जीवन पार गरिसकेको छु
एउटा अविरल शुक्ष्म कालखण्ड मानिसको— गुजारिसकेको छु
पुगेको छु— सबैले पुग्नैपर्ने एउटा अन्तिम किनारा
अन्तिम बिसौनी ! जसदेखि पर अर्को बिसौनी हुँदैन
जसदेखि पर अर्को यात्रा हुँदैन....सायद !?

सम्झनामा सजाइएका घुर्मैला धुनहरू
आज आफै  बज्न दिऊँ , आफै  फुक्न दिऊँ 
मेरो बाजे करुवा कॉटी ठोकिएको स्थानीय कडा जुत्ता लगाएर
ठक्...ठक्...ठक्...हिड्नु हुन्थ्यो
बिहान बिहानै चाहार्नुहुन्थ्यो गाउँ ,  पुग्नु हुन्थ्यो घरघर
एकानब्बे वर्ष बॉचेर परलोक हुनु भयो
तराइ नझर्नु भएको भए एक सय वर्ष बॉच्नु हुन्थ्यो कि !
मेरो बुबा छहत्तर वर्षमा परलोक हुनुभयो
आधुनिक सभ्यता वाहन चढन नचाहनु भएको भए
एकानब्बे वर्ष बॉच्नु हुन्थ्यो कि !
म कति बॉच्छु ? थाहा होला छिनामखु, थाङ्गटाङ्ग र धरानलाई
थाहा होला मिसावटयुक्त अर्धविषाक्त यो आधुनिक जमानालाई !?

बॉच्नु, कति बॉच्नु ? प्रमुख कुरा होइन रहेछ
अन्तिम क्षणसम्म सन्तोषसँग मुस्कुराउँ न सक्नु महान कुरा रहेछ
सोच्नोस त मैले के गरेँ  ? के गरीनॅ  ?
मैले यो मानव सभ्यताको मरुभूमिमा एउटा कण थपिनॅ  ?
सोच्नोस त यो अन्तराल समयमा एउटा क्षण थपिनॅ  ?
हुन त म नै के हुँ  र ? मनै त हो नि.....
समयको अन्तराल अवधिमा बितेर जाने एउटा निमेष क्षण
बिशाल जङ्गलमा झरेर जाने एउटा पुरानो पात
तापनि याङ्गटाङ्गहरूकै थोपाहरूले बनेको हुन्छ समुद्र
निमेषहरूकै जोडले बनेको हुन्छ अनन्त अन्तराल समय
पातहरूकै रङ्गले जेलिएको हुन्छ जङ्गलको हरियाली !

त्यसैले फेरि एक पटक— पहिलो र अन्तिम पटक
खेलाएर–केलाएर हेरौँ   यो बृक्षजस्तो जिन्दगीलाई
यति थाकेको, पाकेको, बहकिएको यो मन, जीवनलाई
मर्न त पर्छ नै सबैले , तर
मर्नेबेला पश्चात्तापको ऑसु नहोस् ऑखामा
ऑसु आयो नै भने पखालिदेऊ थाङ्गटाङ्ग तिम्रो पानीमा
किनकि तिमी सधैं रहनेछौ र गुनगुनाइरहने छौ
सत्य, विवेक, स्वाभिमान, माया, जिन्दगी र धरतीका गीतहरूमा
बिर्साइदेऊ, विलिन गराइदेऊ मलाई ती तिम्रा गीतका धुनहरूमा
जीवनको अन्तिम बेलामा मुस्कुराउँन नसकेर— सम्झेर जीवन ऑखामा
ऑसु नै आयोभने पनि पखालिदेऊ याङ्गटाङ्ग तिम्रो पानीमा  ! तिम्रो कञ्चन पानीमा !

शब्दार्थ — छिनामखु = भोजपुर जिल्लाको एउटा गाउँ  | याङ्टाड् = दिल्पा र छिनामखु गाउँहरुको बिचको खोला | याड् = रुपिया , टाङ् =बोट
साभार
लक्ष्मीसडकका कविता (चौधौं सङ्कलन–२०६८)




सरण राईका पुस्तकहरु १, अन्तिम स्वीकारोक्ति (कथा सङ्ग्रह) , २. मानव संसार (उपन्यास ) , ३. साथी (निबन्ध सङ्ग्रह)
  पाइने स्थानहरु :- १. साझा पुस्तक पसलहरु
२. कन्काई बुक , साझा भवन ,भोटाहिटी

Wednesday, October 19, 2011

ओंइलिने फूल



चलिरहेकै थियो  जिन्दगी
गुडिरहेकै, उडिरहेकै थियो  जिन्दगी
कहाँ , कसरी कहिले पन्चर भयो
कसरी  उडने मनको  पखेटा काटियो
गुड्रन छाडेको  छ
फुल्न छाडेको  छ
परिवर्तनशील उकाली, ओंराली र भिराली
पछारिएर फेरि जुर्मुराएर उठ्ने, गुड्ने, उड्ने
निरन्तर यात्रामा फुलिरहने
अजम्बरी होइन— ओंइलिने फूल नै जीवन थियो ।

मधुपर्क २०६८ कातिक