हली

 

(आजकाे कविता)

हली

 

सरण राई

 

जन्मेकै म हली हुनलाई

बुबा हली हुनुहुन्थ्याे

म अहिले हली,दास अर्काकाे नाेकर भएकाे छु

हली अर्काक‌ै

अर्काकै खेतबारी जा्ेत्छु

मालिककाे खेतबारी खन्छु

पाखुरी बजाउछु

पसिनाले सिञ्चित गरेर बालीनाली फलाउछु

जुन बालीनाली मेराे हुँद‌ै हाेइन मालिकक‌ै हाे

मालिकले फालि दिएकाे थाैरैले आधि पेट बाँचेकाे छु

पूरा पेट अघाएर बाँच्नु मेराे नैसर्गिक अधिकार हाे

अघान्जेल खानका लागि मालिक ! मालिक फेरिरहेकाे छु ।

 

मालिक सब‌ै उस्तै हुँदा रहेछन्

आफ्ना लागि सात पुस्ता पुग्ने सम्पत्ति थुपार्दा रहेछन्

हलीलाई गाेरुभन्दा बढि जाेत्दा रहेछन्

हली नाेकर दास- मान्छे न‌‌‌‌ै गन्दा रहेनछन्

सम्पत्तिका लागि देश बेच्न तयार हुँदा रहेछन्

मालिक सबै उस्ताउस्तै हुँदा रहेछन् ।

 

अहिले मालिक नेता भएकाे छ

हली-- इमानदार कार्यकर्ता

पार्टीको दलेझाेले भएकाे छ

बुध्दि विवेक दिमाग गुमाएकाे नयाँ नाेकर भएकाे छ

सबथाेक गुमाएकाे

विचार गुमाएकाे

साेच गुमाएकाे

स्व गुमाएकाे

बुध्दि विवेक आस्था गुमाएकाे

अन्धा दलेझाेले

जति न‌ै मालिक फेरे पनि हली

हली-- हली नै मात्र भएजस्ताे

दलेझाेले सबथाेक गुमाएकाे

सबैभन्दा ठूलाे साेच गुमाएकाे

न्याय सत्य समानता गुमाएकाे

अहिले हली- "अन्धा दलेझाले" भएकाे छ !

 

२०७८ च‌ैत २०, धरान

लासमा सास फुक्नु छ

 

( कविता)

लासमा सास फुक्नु छ

 

सरणराई

 

लेख्न मन छ

केले लेखाैँ ? कलमले कि मनले

डुल्न मन छ

केले हिड्ने ? धनले कि तनले

धन छैन तन कमजाेर

तुल्बुलिरहने मन र डुब्न लागेकाे घाम

छैन काम

कसले दिन्छ माम

अक्करमा मात्र फल्दाे रहेछ दाम

जान ता पर्छ नै तर कसरी जाम

खटनमा हुँदैन छैन बसेकाे ठाम...

अब खटनमा पार्नु छ काम माम दाम र ठाम ।

 

दाससन्तान युगाैदेखि

सहयाेगका लागि हात थापेँ

हात मालिकलाई बुझाईसकेका रहेछाै

साेच्ने दिमाग खाेक्राे बनाईसकेका रहेछाै

हात,साेच र स्वतन्त्र अस्तित्त्व बुझाईसकेका रहेछा‌ै

दाससन्तान ! दाससन्तान तिमी महादास भईसकेछाै

हात नभएकाे

मत नभएकाे

साेच नभएकाे

मालिकले तिम्राे देश बेचेपछि देश नभएकाे

फगत तिमी मालिककाे राेबाेट दास हतियार

दास ! मरिसकेकाे लास ! दासलासबाट केकाे आश ...

 

दासैदासकाे सहरमा पनि

लासैलासकाे देशमा पनि

लासहरूमा जिउँदाे सास फुकेर

दासहरूमा साेच र स्वत्व भरेर

लासलाई जिउँदाे बनाएर

दासलाई मालिक बनाएर

नयाँ साेच नयाँ विचार राेपेर

नयाँ बाटाे हिँडेर हिँडाएर

दासहरूआफै मालिक भएकाे देश फुलाउनु छ

सुन्दर भाव, सुन्दर विचार र सु्न्दर जीवन-संसार बनाउनु छ !

 

२०७८/१२/११

(आजकाे कविता) कालाे दिन

 

(आजकाे कविता)

कालाे दिन

 

 

सरण रा

 

हिजाे कालाे दिन

आज कालाे दिन

भाेलि झन् महा कालाे दिन ?!

 

हिजाे बिकेकाहरूले ल्याएका कालाे दिन

बिकेका कुकुरका पछि लागेका "बाैलाहा कुकुर"हरूले थामेका

आजका कालाे दिन ।

 

के कुकुरहरू बाैलाएर मरेपछि पनि रहिरहला कालाे दिन ?

कालाे मेटेेर उज्यालाे पाेख्न जान्याैँभने

(उज्यालाेमा बाैलाहा कुकुरहरू बाँच्तैनन्)

बाैलाहा कुकुरहरू मरे पछि पनि रहिरहला र कालाे दिन ?!

२०७८/११/१५/१

कविता (उच्छ्वास कविता) साथ

 

कविता (उच्छ्वास कविता)

साथ

 

सरण राई

 

मलाई साथ दिने

म नै हुनुपर्छ ।

स्वास्थ्य तन भएकाे म

स्वच्छ मन भएकाे म

तन मन मिलेकाे म भए सम्म

हुन्छु रहन्छु म ।

सदैव त जिउँदाे काे रहन्छ र ?!

 

तन नभएपछि मन हुने कुरै भएन

तन नभए पनि म नभएकाे मलाई साथ दिने

मेरा कृति, विचार र कार्यहरू हुन्छन्

र

म नभएकाे मलाई साथ दिईरहने हुन्छन् !

 

 ***

 

२०७८/११/७,धरान

 

 

हड्डी

 

(आजकाे कविता)

हड्डी

 

सरण राई

 

मान्छे भ्रष्टाचारको हड्डी खान

कुकुर बन्दाेरहेछ

आफै बेचिएपछि देश बेच्न तयार हुँदाेरहेछ

यिनीहरूका पछि लाग्ने बाैलाहा कुकुर बन्दाेरहेछ

मान्छे कहाँ खाेज्नु? कुकुर कुकुरै संसार हुँदाेरहेछ !

 

मान्छे भ्रष्टाचारको हड्डी खान कुकुर बन्दाेरहेछ ।

 

२०७८ कार्तिक २० शनिबार, भाइटिका

आफ्नाे के ?!

(कविता)

आफ्नाे के ?!

 

 

सरण राई

 

 

मेराे आफ्नाे के ?

मेराे आफ्नै आफ्नाे के ? !

 

मन आफ्नै हाे र !

खटनमा बस्दैन हिड्छ बरालिएर ।

तन आफ्नै हाे र !

एक दिन जान्छ नै छाडेर।

जीवन साथी आफ्नाे हाे र?

यात्रा बीचमा भेटेकाे

यात्रा अधुर‌‌ैमै जानुपर्छ छुट्टिएर ।

धन सम्पतिकाे के कुरा

जे दिन्छ शान्ति बिना

सुख आनन्द सब अधुरा ।

 

एक मुठ्ठी सास

कति बेला जान्छ फुसुक्कै

एक मुठ्ठी प्राण

कति बेला जान्छ खुसुक्कै

तसर्थ प्राण आफ्नाे हुँदै ह‌ैन

फुस्सा सास, झन् आफ्नाे हुँदै हैन ।

 

तब के मेराे आफ्नाे ?

बाँचेकाे बेला

ओगटेकाे आयतन

ओडेकाे आकाश

टेकेकाे धरती

फेरेकाे सास

एक मुठ्ठी प्राण

आफुले मात्र ओेडेकाे ओगटेकाे

माया सुटुक्क चाेखाे साटेकाे

चारतिर पवित्र बाडेकाे, प्रत्युत्तरमा पाएकाे, अनि

माया प्रेमले बाँचेकाे विशेष अनमाेल विषम आफ्नाे हाे ।

 

२०७८ कार्तिक ५

 

(अकविता) अन्तिम प्रतीक्षा 

 

सरण राई

 

प्रतीक्षामा रहेका परिचितहरूले 

सुन्नासाथ लेखे फेसबुके भित्ताहरूमा 

अन्तिम पटक - हार्दिक भावपूर्ण श्रध्दाञ्जली ! 

 

कति सजिलै लेखे  

आत्मिय असल मित्र थिए

 धुमधाम गुण गाउँदै तस्वीर पाेष्ट गरे

 अन्तिम पटक एक्कासि मरिसकेकाे मान्छे

 महान् भयाे । पत्यारिलाे भयाे । श्रध्दालु भयाे । 

 

ऊ जिउँदाे हुँदा 

उसले भाेगेकाे दु:ख कसैलाई थाहा भएन

 उसकाे साना उन्नतिमा कसैकाे साथ थिएन 

मरिसके पछि सबैकाे प्रिय भएकाे छ

 श्रध्दाञ्जली वर्षाले रुझ्दै छ 

जिउँदा हुँदा नपाएकाे श्रध्दा माया साथ 

जति नै उर्ले पनि मरिसकेपछि के काम ?

 

 उछिन पाछिन दाैड जीवनकाे 

मृत्यु छ प्राणसँग सधैं टाँसिएकाे 

उछिनपाछिनमा उछिन्नेलाई इर्ष्यावश बधाई भनिएन 

जिउँदाे भईन्जेल जिउँदाकाे अस्तित्त्व मानिएन 

जिउँदा हुन्जेल साथ माया भरथेग नदिनेहरू हाे 

मरेपछि दिइने त्यस्ताे श्रध्दाञ्जली मलाई चाहिएन

 सक्छाै भने 

अहिले जिउँदाेलाई सानाे मुस्कान देऊ

 पैचाेमै भए पनि फूलकाे मुस्कुराहट लेऊ 

र, सकिन्जेल उज्यालाेझैँ सबैतिर बाडि देऊ ! 

 

🌹

 २०७८ असार २०

 

 

कविता) सरण राई

कविता) 

सरण राई 

 

१. 

अहिले गराैला 

भाेलि हाेइन आजै गर 

भाेलि भरैकाे के भर 

अहिले छ र अहिलेकै भर पर ।

 

 २. 

जित

 हृदयमा बाँस पाउनु जित । 

मायालु बाजि जित्नु जित ।

 अहिले केही गरिरहनु जित । 

अन्याय नगर्नु जित । 

सत्य न्यायका पक्षमा रहनु जित ।

 जीवनकै पक्षमा लडिरहनु जित। 

उज्यालाेका लागि लडे सधैं जितै -जित ! 

🌹

जाेम्वी (Zombie)

(कविता) जाेम्वी (Zombie) सरण राई मान्छे कति पटक मर्छ ? जब इमान डगाउछ आधि मर्छ अन्तरमनकाे पुकार सुन्न छाड्छ तीन चाैथाइ मर्छ राष्ट्रघात गरेपछि पूरै मर्छ सतप्रतिशत मरेकाे ऊ जाेम्वी जिउँदाहरू विरुध्द उपयाेग गरीन्छ मरिसकेपछि पनि मर्न नपाउने ... जाेम्वी ! मुर्दा भईसकेपछि पनि जनघात राष्ट्रघातमा प्रयाेग गरिने ...जाेम्वी ! जे गरे नि कहिल्यै राष्ट्रघात नगराैँ ,र मुर्कुट्टा पिसाच जाेम्वी नबनाैँ , लै लै ! 🌹 २०७८ जेठ २४, लकडाउन

गीत

 

गीत

 

 

सरण राई

 

समय खोला हो, बगिरहन्छ, बगेर जान्छ, थुनेर राख्न सकिन्न

वैश त झन् पन्छि हो, उडेर जान्छ, थामेर राख्न सकिन्न

बाँचुन्जेलको जीवन हो, जे जे गर्नुछ, बाँचेकै बेला गरौँ न

बाँचेकै बेला, बाँचेकै बेला .... बाँचेकै बेला गरौँ न !

बाँचेको छौँ, र, संसार भोगिरहेछौँ, बाँचुन्जेलको जीवन हो

सुन्दर भाव, सुन्दर विचार, सुन्दर जीवन बाँचेकै बेला रोपेको

सुन्दर भाव, सुन्दर विचार, सुन्दर जीवन हुँदैन कहिल्यै एक्लो

हुन्छ सबैको मनमा... हुन्छ सबैको मनमा बाँचेको !

राम्रो गरेमा राम्रै हुन्छ, भुलेर पीर, सुन्दर संसार सृष्टि गरौँ

माया, माया प्रेमकै रमाइलो सुन्दर जीवन-फूलबारी रचाैँ

बाँचुन्जेल हाे जीवन, हाँसेर, हाँसेर फूलबारी-संसारमा बाँचौँ

सुन्दर भाव,सुन्दर विचार, सुन्दर जीवन ...बाँचाै, बाचाैँ !

२०७७ फागुन ६, बिहान २.३०

(अभिव्यक्ति -उच्छ्वास कविता) जीवन

 

(अभिव्यक्ति -उच्छ्वास कविता)

जीवन

 

 

सरण राई

 

 

हार्दाहार्दा

बालपन,युवा-तन्नेरी काल

हारेर सब गुमाएर एक्लाे उजाड धरातल

सबथाेक हारेर पनि छाेडिदैन जीवन-ज्युने खाल !

टाट ! टाट जुवाडे खालबाट जबर्जस्ती निकाल

यही रहेछ जीवनकाे शाश्वत हाल

टाट भएपछि लात्तैलात्ताले भकुरीएर जानू छाडेर खाल जीवनकै अन्तिम हाल ! कि धरती छाड्ने सुन्दर चाल ! ?

२०७७चैत १५

(अभिव्यक्ति उच्छ्वास) धुलाे

 

(अभिव्यक्ति उच्छ्वास)

धुलाे

 

सरण राई

 

सम्झने काेही भए

आखिर रहने त्यही एक मात्र रहेछ

सम्झनका लागि पनि

जाेजन मिल्नै पर्ने

माटैमा मिल्नेकाे सम्झना पनि

एक दिन धुलाेमै मिल्ने रहेछ ¡¿

 

धुलाेबाटै आयाैँ

के काे चिन्ता ¿¡

माटाेले बनेकाे मुर्ती

अन्तमा धुलाेमै बिलायाैँ !?

 

 

 

 

 

(आजकाे कविता) पिरलाे आफैसित छ

 

(आजकाे कविता)

पिरलाे आफैसित छ

 

सरण राई

 

पिरलाे आफ्नाे आफ्नाे

पिरेकै छ, पिरलाे ! 

 

पिरलाे आफैसित छ

पिरेकाे छ कसैलाई

नुनले - नुन भुटन तरकारी झ्वाँइ पार्ने कसरी

गुणले - तिर्ने हाेला के गरि

सुनले - थुपारियाे लुकाउने के गरि

घुनले - सर्लक्क खान थालेकाे छ देह

निकाे पार्ने के गरि

छाेड्नु त पर्छ नै संसार

तर मन बुझाउने कसरी ?

 

भन ए मायालु! मनकाे पिरलाे

मन - बहकिरहन्छ...थामाैँ के गरि ?!

२०७७ मङ्सिर १५, धरान

 

 

 

 

 

(लघुउच्छ्वास) के बाेलाैँ ?

 (लघुउच्छ्वास)

के बाेलाैँ ?

सरण राई

लेखाैँलेखाैँ , खेला‌‌ैँखेलाैँ लाग्दालाग्द‌ै

लेख्दालेख्दै पेन्सिल सकिए झैँ

घस्रिदा घसिदै पनि गन्तव्य नभेटिकनै

तुरिने जिन्दगीबारे के भनाैँ ?

नबुझिने मनुष्य चाेला केसित तुलना गराैँ ?!

खर्च नगरी साच्न सकिने भए पाे समय

फाराे गरि राख्न सकिने भए पाे जीवन

क्षणभङ्गुर ! विरक्तिएकाे मनले के खेला‌ैँ

माया गर्दागर्दै छाडनुपर्ने धरतीबारे के बाेलाैँ ?!

२०७७मङ्सिर २ मङ्गगलबार

देख्न नपाईने

 

(आजकाे कविता)

देख्न नपाईने

 

 

सरण राई

 

 

बाचुन्जेल बाचेकाहरूले नदिने

बाचुन्जेल नचाहिने नपाईने

मरेपछि शत्रु मित्रु पत्तुरले समेत दिने

तर आफुले देख्न नपाईने

हाे रहेछ है

श्रध्दाञ्जली हार्दिक भावपूर्ण रे, रे !

 

जिउँदाे हुँदा नपाएकाे

माया प्रेमभन्दा ठूलाे श्रध्दाञ्ली हुन्छ रे !

 

देख्न नपाईने श्रध्दाञ्जली चाहिएन मलाई

सक्छाै भने देऊ अहिले नै

प्रेमकाे फूल

सम्झि बाँचेकाकाे अलिकति भलाई

बाँचिरहेकै बेला है !!!

 

२०७७/७/१५/७

 

 

 

 

 

ब्लाकबाेर्ड, चक र डस्टर (कथा--सरण राई)/ Blackboard, Chalk and Duster ...

(अभिव्यति उच्छवास-कविता ) जानेकाे बाटाे

(अभिव्यति उच्छवास-कविता )

जानेकाे बाटाे 

 

 

सरण राई 

 

 

म हराएँ भने

नखोज्नु

म सांसारिकता झेल्न नसकी 

 

म गएँ भने

नपर्खनु

बस्न खप्न नसकि निर्माेही जीवन

नकर्कने गरि गएकाे पनि हुन सक्छु !

 

सम्झनु

जानेकाे बाटाे बस्नेकाे माटाे

नथुन्नु आँसुले

जति माया लागे पनि जानेकाे बाटाे !

 

 

२०७७ भदौ २१

https://saranr.blogspot.com/